Sakarya ismi, Türkiye’nin önemli nehirlerinden biri olan ve aynı zamanda bir ilimize adını veren Sakarya Nehri’nden gelmektedir. Bu isim, tarih boyunca çeşitli medeniyetlerin ve kültürlerin etkisiyle şekillenmiş, coğrafi ve tarihi önemine bağlı olarak günümüze kadar ulaşmıştır. Sakarya Nehri, Anadolu’nun iç kesimlerinden doğarak Karadeniz’e dökülen ve tarih boyunca bölgenin yaşam kaynağı olan bir akarsudur.
Antik çağlarda Sakarya Nehri, Yunanlılar tarafından “Sangarios” (Σαγγάριος) olarak adlandırılmıştır. Bu ismin kökeninin, Frigler gibi bölgenin eski yerleşik halklarının dilinden geldiği düşünülmektedir. Sangarios, aynı zamanda Yunan mitolojisinde bir nehir tanrısı olarak geçer. Mitolojik anlatılarda, Sangarios Nehri tanrısının kızı Nana’nın, Attis’in annesi olduğu ve bu hikâyelerin Kybele kültüyle bağlantılı olduğu belirtilir. Bu durum, nehrin ve isminin eski dönemdeki dini ve kültürel önemini göstermektedir.
Roma ve Bizans dönemlerinde de “Sangarios” ismi kullanılmaya devam etmiştir. Anadolu’nun Türkleşme sürecinde, özellikle Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde, nehrin ismi halk arasında değişime uğrayarak “Sakarya” halini almıştır. Bu değişimde, yerel ağızlar, dil dönüşümleri ve Türkçenin ses yapısına uyum sağlama eğilimi etkili olmuştur. Böylece, antik bir isim olan Sangarios, yüzyıllar içinde bugünkü Sakarya ismine evrilmiştir.
Günümüzde Sakarya, hem nehir hem de aynı adı taşıyan il için kullanılmaktadır. Sakarya ili, Marmara Bölgesi’nde yer almakta ve ekonomik, kültürel ve tarihi açıdan önemli bir konuma sahiptir. Sakarya Nehri ise bölgenin tarımına hayat veren, ekosistemini şekillendiren ve doğal güzellikleriyle dikkat çeken bir akarsudur. Tarihin derinliklerinden gelen Sakarya ismi, geçmiş ile bugün arasında bir köprü oluşturarak kültürel mirasımızın bir parçası olmaya devam etmektedir.