Muğla’nın isminin kökeni, antik dönemlere uzanan zengin bir tarihe sahiptir. Antik çağlarda bu bölge, Karya olarak bilinir ve Karyalılar tarafından yurt edilmişti. Karya, Ege Denizi’nin doğusunda yer alan ve deniz ticaretiyle uğraşan önemli bir uygarlıktı. Bölge sırasıyla Hititler, Persler, İyonlar ve Romalılar gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, bu medeniyetlerin izleri Muğla’nın kültürel mirasında derin izler bırakmıştır.
Muğla isminin kökeni hakkında çeşitli teoriler bulunmaktadır. Bunlardan biri, kentin adının antik bir yerleşim olan “Mobolla” veya “Mogola”dan türediğidir. Antik tapınak ve yazıtlarda adı geçen Mobolla, bölgenin önemli merkezlerinden biriydi. Zamanla dilsel evrim ve telaffuz farklılıkları nedeniyle “Mobolla” isminin “Muğla”ya dönüştüğü düşünülmektedir.
Bir diğer teori ise, Muğla isminin Selçuklu dönemine dayandığını öne sürer. Selçuklu Türkleri’nin Anadolu’ya gelişiyle birlikte bölgede Türk hakimiyeti başlamış ve bu süreçte kente hakim olan beyin adının “Muğul Bey” veya “Muğlu Bey” olduğu rivayet edilmektedir. Bu bağlamda, kentin adı bu beyden gelmiş olabilir. Türkçe’de zamanla isimlerde meydana gelen değişiklikler göz önüne alındığında, “Muğul” veya “Muğlu” isminin “Muğla”ya dönüşmesi olasıdır.
Sonuç olarak, Muğla isminin kesin kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, hem antik döneme dayanan Mobolla ismi hem de Selçuklu dönemindeki Türk beyliklerinin etkisi önemli rol oynamıştır. Tarih boyunca farklı uygarlıkların etkisi altında kalan Muğla, bu zengin kültürel birikimini günümüze taşımıştır. Bu çeşitlilik, kentin tarihi dokusunda ve kültürel mirasında açıkça görülmekte, Muğla’yı Türkiye’nin önemli kültür merkezlerinden biri haline getirmektedir.