Kilis, Türkiye’nin güneydoğusunda, Suriye sınırına yakın bir konumda bulunan ve tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan köklü bir şehirdir. Stratejik konumu nedeniyle ticaret yollarının kesiştiği bir noktada yer alan Kilis, zengin kültürel mirası ve tarihi dokusuyla dikkat çekmektedir. Şehrin isminin kökeni ise tarihsel süreç içinde çeşitli etkileşimlere bağlı olarak şekillenmiştir.
Kilis isminin kökeni hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. En yaygın kabul gören teoriye göre, ismin kaynağı Yunanca “kilise” anlamına gelen “ekklesia” kelimesidir. Bu görüş, bölgede Bizans dönemi ve öncesinde Hristiyanlığın yaygın olduğuna ve çok sayıda kilisenin bulunduğuna işaret etmektedir. Zamanla “ekklesia” kelimesinin halk dilinde değişime uğrayarak “Kilis” halini aldığı düşünülmektedir. Bir diğer görüş ise, Arapça “kala” yani “kale” kelimesinden türediği yönündedir; bu da bölgenin savunma amaçlı kullanılmasına ve kalelerin inşa edilmesine dayanmaktadır.
Eski çağlardan itibaren Kilis ve çevresi, insan yerleşimine sahne olmuştur. Paleolitik dönemden izler taşıyan bölge, sırasıyla Hitit, Asur, Pers, Roma ve Bizans gibi büyük uygarlıkların egemenliğine girmiştir. Her dönemde stratejik önemi nedeniyle el değiştiren Kilis, İslamiyet’in yayılmasıyla birlikte Emeviler, Abbasiler ve Selçukluların hakimiyetine girmiştir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde de önemli bir yerleşim merkezi olan şehir, kültürel ve ticari etkinliklerin yoğunlaştığı bir nokta haline gelmiştir.
Sonuç olarak, Kilis isminin kökeni, şehrin zengin tarihi ve kültürel geçmişiyle yakından ilişkilidir. Farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan şehir, ismiyle de bu çok kültürlü yapıyı yansıtmaktadır. Tarih boyunca önemli bir merkez olan Kilis, günümüzde de bu mirasını koruyarak kültürel zenginliğini sürdürmektedir.