Denizli isminin kökeni hakkında farklı teoriler bulunmaktadır. En yaygın görüş, şehrin eski dönemlerde “Tonguzlu” veya “Tenguzlu” olarak anıldığı ve bu kelimenin zamanla değişerek “Denizli” hâline geldiğidir. Tonguzlu kelimesinin eski Türkçede “göl, büyük su kütlesi” anlamına geldiği düşünülmektedir. Bu adın, bölgedeki akarsuların ve termal suların bolluğuna atıfta bulunduğu sanılmaktadır. Zamanla “Tenguzlu” → “Tengizli” → “Denizli” olarak evrimleştiği tahmin edilmektedir.
Denizli’nin tarihi, antik çağlara kadar uzanmaktadır. Hititler, Frigler, Lidyalılar, Persler, Romalılar ve Bizanslılar gibi birçok medeniyet bu bölgede hüküm sürmüştür. Roma döneminde şehir, Laodikeia Antik Kenti olarak bilinmekteydi ve bölge, ticaret yolları açısından büyük öneme sahipti. Ancak, bugünkü Denizli kentinin tam olarak nerede kurulduğu konusunda net bir bilgi bulunmamaktadır. Bizans kaynaklarında, bölgede “Dionysopolis” adıyla anılan bir yerleşimden bahsedilmektedir, ancak bu ismin Denizli ile kesin bağlantısı tam olarak kurulmamıştır.
Selçukluların Anadolu’ya gelmesiyle birlikte, Denizli’nin adı “Ladik” veya “Tonguzlu” olarak kaydedilmiştir. 13. yüzyılda Selçuklu komutanı İnanç Bey, burayı bir ticaret merkezi hâline getirmiştir. Denizli’nin ismiyle ilgili bir diğer görüş ise, buraya yerleşen Türkmen topluluklarının, bölgeyi “Deniz gibi suyu bol, bereketli yer” olarak tanımlamasıyla adını aldığıdır. O dönemlerde büyük nehirlerin, göllerin veya su kaynaklarının bulunduğu yerler “deniz” kelimesiyle anılabiliyordu. Bu nedenle, “Denizli” adı, zaman içinde yaygınlaşmış olabilir.
Osmanlı döneminde Denizli Sancağı olarak anılan şehir, ticaret ve zanaat alanında gelişmiş, özellikle dokuma sanayisi ile tanınmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra, Denizli ismi resmîleştirilmiştir. Günümüzde Denizli, antik kalıntıları, doğal güzellikleri (özellikle Pamukkale) ve tekstil sanayisiyle Türkiye’nin önemli şehirlerinden biri olmaya devam etmektedir. Şehrin adı, su kaynaklarıyla bağlantılı olarak geçmişten günümüze ulaşan bir miras olarak varlığını sürdürmektedir.