Artvin isminin kökeni, bölgenin kadim tarihi ve çeşitli medeniyetlerin bıraktığı izlerle şekillenmiştir. Artvin’in adıyla ilgili farklı teoriler bulunmaktadır. En yaygın görüşlerden biri, ismin Gürcüce kökenli olduğudur. Gürcüce’de “Artvani” olarak geçen bu isim, “yüksek yamaç, sarp yer” anlamını taşır. Bu, Artvin’in coğrafi yapısıyla örtüşmektedir, çünkü bölge dağlık ve engebeli bir araziye sahiptir. Artvin’in isminin, bölgedeki eski Gürcü krallıklarının hüküm sürdüğü dönemde ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Artvin, tarih boyunca birçok uygarlığın etkisi altında kalmıştır. Bölge sırasıyla Urartular, Kimmerler, İskitler, Persler, Roma ve Bizans gibi büyük medeniyetlerin egemenliğine girmiştir. Bizans döneminde Artvin, “Artvini” olarak anılmış ve önemli bir sınır bölgesi olarak değerlendirilmiştir. Bu dönemde, bölgeye Gürcü krallıkları da büyük önem vermiştir. Bagratlı Gürcü Krallığı döneminde Artvin, önemli bir ticaret merkezi ve kültürel geçiş noktası hâline gelmiştir.
Selçukluların Anadolu’ya gelişiyle birlikte Artvin, Türk kültürünün etkisine girmeye başlamıştır. 11. yüzyılda Büyük Selçuklu Devleti’nin Anadolu’ya düzenlediği akınlar sonucunda, bölgeye Türkmen aşiretleri yerleşmiştir. Ancak, 13. yüzyılda Artvin, Gürcü Krallığı ile Anadolu Selçuklu Devleti arasında önemli bir sınır hattı olarak kalmıştır. Osmanlı döneminde ise bölgeye tamamen Türk-İslam kültürü hâkim olmuştur. Osmanlı kayıtlarında Artvin, bazen “Ardvin” veya “Artvini” olarak geçmiştir.
1878 Berlin Antlaşması sonrasında Artvin, kısa bir süre Rusya’nın egemenliğine geçmiştir. Bu dönemde, bölgeye çeşitli milletlerden topluluklar yerleşmiş, ancak halkın büyük kısmı Türklerden ve Gürcülerden oluşmuştur. 1921 yılında yapılan Moskova Antlaşması ile Artvin, Türkiye topraklarına katılmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra şehir, resmî olarak “Artvin” adıyla anılmaya başlamıştır. Günümüzde Artvin, hem zengin kültürel geçmişi hem de eşsiz doğal güzellikleriyle Türkiye’nin önemli şehirlerinden biridir. Artvin ismi, tarih boyunca birçok medeniyetin izlerini taşıyan köklü bir mirasın simgesidir.