Aksaray, Anadolu’nun merkezi konumunda yer alan ve tarih boyunca önemli medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir şehirdir. İlk yerleşim izlerine Paleolitik Çağ’da rastlanan bölge, Hititlerden Friglere, Perslerden Romalılara kadar birçok uygarlığın hakimiyeti altına girmiştir. Bu zengin tarihsel birikim, Aksaray’ın kültürel ve tarihi zenginliğinin temelini oluşturmuştur.
Antik dönemde “Garsaura” adıyla bilinen şehir, Roma İmparatorluğu döneminde Kral Archelaus’a atfen “Archelais Garsaura” olarak anılmaya başlanmıştır. Bu dönemde bölge ticaret yollarının kesişim noktasında bulunduğundan stratejik bir öneme sahipti. Roma ve Bizans dönemlerinde gelişen şehir, Selçukluların Anadolu’ya hakim olmasıyla birlikte yeni bir döneme girmiştir.
Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan, başkenti olan Konya ile Anadolu’nun diğer bölgeleri arasında bir köprü vazifesi görecek bir şehir inşa etmeye karar vermiştir. Bu nedenle, eski adıyla “Garsaura” olan şehir yeniden inşa edilmiş ve burada beyaz taşlardan yapılan görkemli bir saray inşa edilmiştir. Bu saray ve şehrin yenilenmesi, bölgenin adının değişmesine vesile olmuştur.
İnşa edilen bu “Ak Saray”, yani “Beyaz Saray”, şehrin yeni adı haline gelmiştir. “Ak” kelimesi Türkçede “beyaz” anlamına gelirken, “saray” ise büyük ve görkemli yapı anlamını taşımaktadır. Zamanla bu isim halk arasında benimsendi ve şehir “Aksaray” olarak anılmaya başlandı. Böylece, Aksaray ismi Selçuklu döneminde inşa edilen beyaz saraydan türemiş ve günümüze kadar ulaşmıştır.